Cassis

In de streek tussen Dijon en Nuits Saint-Georges, waar wereldberoemde wijnen vandaan komen, worden behalve druiven ook volop zwarte bessen geteeld. Het is immers de cassisstreek van Frankrijk.

De zwarte bes wordt ook wel het zwarte goud of de zoete zwarte parel van Bourgondië genoemd. De Ribes Nigrum, zoals hij officieel heet, is afkomstig uit het koude noorden: Scandinavië, Tibet, of Siberië. De monniken van Cîteaux namen de plant in de 14^e eeuw mee naar de Côte-d’Or. Als gerenommeerde kruidkundigen waren ze geïnteresseerd in de medicinale werking ervan.

In eerste instantie werden de vruchtjes vooral gewaardeerd omdat ze zo gezond zijn. Ze zitten vol met vitamine C, vitamine D en antioxidanten en helpen bij allerlei ziektes en kwalen. De knoppen zijn onder andere effectief tegen allergieën, netelroos, hooikorts en leveraandoeningen. De bladeren gaan gewrichtspijnen en ontstekingen tegen terwijl de besjes niet alleen voedzaam en verfrissend zijn maar ook de immuniteit en het gezichtsvermogen kunnen versterken. De pitjes tenslotte, bevatten een omega-6-vetzuur dat eveneens voor allerlei medicinale doelen kan worden ingezet.

De boeren plantten vroeger cassisstruiken aan de rand van hun wijngaarden om er de sterke drank ratafia te maken. De productie van cassis nam grotere vormen aan nadat phylloxera, de druifluis, in 1875 de wijnstokken massaal had vernietigd. Als alternatief richtten de wijnbouwers zich toen op de cassisstruiken. Van de bessen maakten ze vooral likeur: de Crème de Cassis.

De supergezonde zwarte bessen worden tegenwoordig ook aangeboden in de vorm van sap, siroop, confituur, mosterd, azijn, ratafia… Ze hebben een plek veroverd in de gastronomie. Behalve voor consumptie, worden ze eveneens gebruikt voor welzijnsproducten en cosmetica. Bijvoorbeeld in scrubs, massageoliën of voedende lichaamspakkingen.

In de parfumwereld wordt de bloemknop bijzonder gewaardeerd om zijn fruitige noten. Hij draagt bij aan de compositie van subtiele geuren. De cassisknop is één van de geheime ingrediënten van het succesvolle parfum Chanel N°5.

De cassisteelt in de Côte-d’Or omvat zo’n 500 hectaren. Tussen december en maart wordt er jaarlijks circa 50 ton aan knoppen geoogst. Een groot deel ervan gaat naar de parfumbedrijven in Grasse aan de Côte-d’Azur. Bourgondië is de enige regio ter wereld waar op georganiseerde wijze cassisknoppen worden geproduceerd. De bladeren van de planten worden geplukt om er kruidenthee van te trekken. De bessen zijn eind juni of begin juli rijp. Afhankelijk van het weer leveren de struiken per hectare 3 tot 9 ton aan bessen op.

Er zijn verschillende manieren om kennis te maken met deze Bourgondische specialiteit: ontdek alles over cassis in het Cassissium, breng een bezoek aan de boerderij Ferme Fruirouge, of proef eens een glas Crème de Cassis.

Sinds 2025 heeft deze zwarte bes z'n eigen toeristische route: de 55 kilometer lange Cassisroute tussen Dijon en Nuits-Saint-Georges.