De indrukwekkende Romaanse abdij van Fontenay behoort tot het UNESCO werelderfgoed. Kerk, klooster, kapittelzaal, scriptorium (schrijfzaal), slaapzaal, de verwarmde zaal, en de smidse zijn het gehele jaar door te bezichtigen. Een wandeling door de mooie abdijtuinen voert ook langs de gebouwen die niet toegankelijk zijn, zoals de ronde duiventil, de bakkerij en het verpleeggebouw.
De 50 meter lange smidse, uit de 12e eeuw, staat los van de religieuze gebouwen van het klooster. Binnen de abdij is duidelijk onderscheid gemaakt tussen bidden en werken. Archeologen hebben de smidse en de nabijgelegen ijzermijnen bestudeerd en concluderen dat het hier gaat om één van de oudste bewaard gebleven metaalfabrieken van Europa. Er hebben twee ovens gestaan. Ook waren er meerdere molens om hydraulische hamers aan te drijven. Recent is zo’n hydraulische hamermolen gereconstrueerd. Met de verkoop van smeedwerk verwierf de abdij aanzienlijke inkomsten.
De abdij van Fontenay is één van de oudste Cisterciënzer kloosters van Europa en is in 1118 gesticht door Saint-Bernard de Clairvaux die enkele jaren ervoor was ingetreden bij de abdij van Cîteaux. In oktober 1118 arriveerde Saint Bernard hier met 12 monniken. Aan het naar hem genoemde meertje, het Étang de Bernard, bouwden ze hun eerste verblijf waarvan geen resten meer bewaard zijn gebleven. Toen dat in 1130 te klein werd, startten ze met de bouw van de abdij.
Na de Franse revolutie kwam de abdij leeg te staan. Vanaf 1791 was er een papierfabriek in gevestigd. Aan het begin van de 20e eeuw is de fabriek ontmanteld. Middels grote restauratiewerkzaamheden zijn de opeenvolgende particuliere eigenaren erin geslaagd om de abdij zijn middeleeuwse puurheid terug te geven.
Naast de bibliotheek van de abdij is een klein museum gevestigd met een selectie middeleeuwse beeldhouwwerken van Fontenay en van andere abdijen. Ook worden er enkele documenten tentoongesteld die meer informatie geven over de geschiedenis van de abdij. Een bezoek aan dit museum is inbegrepen bij de toegang tot de abdij.
De abdij ligt in een bosrijk gebied in de vallei van Fontenay. De monniken hebben een oud moeras drooggelegd om het terrein bewoonbaar te maken. De natuur rond de abdij is sindsdien in takt gebleven. Behalve de abdij, zijn er geen andere bouwwerken neergezet. Sinds 2007 wordt ook deze vallei beschermd door de UNESCO. Vanuit de abdij zijn verschillende wandelroutes uitgezet voor bezoekers die de vallei willen verkennen.
Op enkele dagen na, is de abdij van Fontenay het gehele jaar open. Zie voor de actuele openingstijden en toegangsprijzen de website van de abdij. Bij de entree van de abdij is een plattegrond met Nederlandstalige beschrijving beschikbaar.