Sterren kijken in Savilly
In mei ontving het Regionaal Natuurpark van de Morvan het internationale RICE-label omdat de melkweg er, door het vrijwel ontbreken van lichtvervuiling, nog goed zichtbaar is. Daarmee is het park nu een Dark Sky Reservaat.
Het was de SAB, la Société Astronomique de Bourgogne (de astronomische vereniging van Bourgondië), die het park in 2018 aanraadde om dit label aan te vragen. De SAB wil mensen met belangstelling voor astronomie samenbrengen en de kennis van deze wetenschap zo breed mogelijk verspreiden. Behalve vanuit Dijon, gebeurt dat via antennes in Auxonne, Beaune, Château-Chinon, Châtillon-sur-Seine, Semur-en-Auxois en Vézelay. Zowel beginners als gevorderden zijn er welkom.
Eric Chariot, directeur Ontwikkeling bij de SAB, licht toe dat het de bedoeling is om op verschillende plaatsen in het park spots in te richten waar debuterende en ervaren sterrenkijkers een mooi zicht hebben op de hemel. Savilly is de eerste. Enkele vrijwilligers wilden hier graag starten en de gemeente steunde hun plan.
In een open vlakte op het hoogste punt van Savilly zijn drie banken en drie brede chaises longues geplaatst; gemaakt in het buurdorp Chissey-en-Morvan uit Morvan-hout. Die nodigen bezoekers uit om plaats te nemen en te genieten van het immense uitzicht boven hun hoofd. Eventueel mogen ze de hele nacht op deze plek blijven. Ze kunnen zelf zorgen voor een kussen, plaid of dekentje om zich comfortabel te installeren. En natuurlijk voor een verrekijker of draagbare telescoop om het spectaculaire schouwspel te observeren.
De spot in Savilly wordt nog uitgebreid met een oriëntatietafel om het uitzicht over het landschap te kunnen duiden. Een soortgelijke tafel maken van het hemeluitzicht is lastiger, want dat verandert voortdurend. Een app op de telefoon kan bezoekers echter helpen om de constellaties te herkennen. Eric Chariot beveelt Stellarium aan: “Die app gebruiken we bij de SAB. De gratis basis van Stellarium is heel goed om mee te beginnen. Wie verder wil gaan, kan het betaalde deel afnemen. Maar ook andere apps, zoals SkyView Free, Star Walk 2, Star Chart, en NASA app zijn prima. Ze doen eigenlijk allemaal hetzelfde.”
Niet alle nachten zijn even geschikt om de melkweg te observeren. Ook daarvoor heeft Eric Chariot enkele goede tips: “Er is het meeste te zien bij helder, onbewolkt, weer zonder maanlicht. Middenin de zomer zijn de donkere nachten heel kort: slechts van 1.00 tot 3.00 uur ’s ochtends. Hartje winter is de melkweg vaak al vanaf 17.00 uur goed zichtbaar. Het beeld daarboven verandert telkens: nu is er de zomerdriehoek met in het midden de melkweg. In de herfst staan Casiopeia en Pegasus aan de hemel. ’s Winters verschijnt Orion met de Orionnevel. En in de lente bereikt de Grote Beer z’n hoogste punt. In bepaalde nachten zijn er veel vallende sterren. Zo zijn er altijd meteorietenregens rond 12 augustus, 17 november en 14 december. Op een spot als Savilly kunnen mensen dat allemaal aanschouwen.”
Na Savilly zullen er geleidelijk meer observatieplekken in de Morvan volgen. In Château-Chinon wordt een astronomisch centrum met de meest moderne voorzieningen ingericht. Naar andere geschikte locaties wordt nog gezocht. Het is de bedoeling om op een aantal plaatsen ook activiteiten aan te bieden.
De spot in Savilly is in de Rue du Château d’Eau en is voor iedereen altijd gratis toegankelijk. Als het navigatiesysteem dit adres niet kent, dan naar de Rue de Patis rijden. Bij het houten kruis op de Y-splitsing, waarvan de rechterpoot naar Chissey-en-Morvan gaat, de linkerpoot nemen.
Foto: ©PNRM