8 januari 2025

Werk Romain Rolland in nieuwe vertaling uitgegeven

In zijn geboortestreek in Bourgondië wordt schrijver en Nobelprijswinnaar Romain Rolland met straatnamen, musea en wandelroutes geëerd. Zijn meesterwerk Jean-Christophe is recent in een nieuwe Nederlandse vertaling uitgegeven.

Ondanks zijn internationale erkenning, is Romain Rolland in Nederland minder bekend. Zijn beroemdste werk is Jean-Christophe. In het Frans bestaat het uit tien delen. In het Nederlands zijn die gebundeld tot drie boeken. Uitgeverij Meulenhoff besloot recent om het opnieuw te vertalen en uit te geven. De delen 1 (Dageraad) en 2 (In Parijs) verschenen in 2023. Het laatste deel (Het einde van een reis) in 2024.

Adjunct-uitgever Sterre Houweling van uitgeverij Meulenhoff legt uit waarom Jean-Christophe opnieuw in het Nederlands werd uitgebracht: “Rolland schreef zijn meesterwerk tussen 1904 en 1912 en ontving in 1915 de Nobelprijs voor de Literatuur. De enige Nederlandse vertaling stamde van voor de Eerste Wereldoorlog en was niet meer te verkrijgen. Wat ons betreft, was het de hoogste tijd dat lezers zouden kunnen kennis maken met Jean-Christophe, een bijzondere roman rijk aan poëtisch gevoel, muzikaliteit en vol rake psychologische omschrijvingen. Het is een prachtig literair epos met daarnaast een mooie boodschap van Europees broederschap en menselijkheid dat het verdient om ook in deze tijd gelezen te worden.”

In de drie delen beschrijft Romain Rolland het veelbewogen leven van een componist aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw. Jean-Christophe is een muzikaal wonderkind en een vrije geest die, na herhaaldelijk door het lot te zijn geknakt, steeds weer de veerkracht vindt om zijn geloof in het leven en in zijn muziek te behouden. Het juryrapport voor de Nobelprijs prees destijds de sympathie en liefde van de waarheid waarmee Rolland verschillende soorten mensen heeft beschreven. Ook nu zijn, over de nieuwe Nederlandstalige uitgave, de recensies zeer lovend. Bijvoorbeeld van De Standaard: “Voor wie tussen de regels door leest, is Jean-Christophe een aanklacht tegen alles wat verdeelt en een pleidooi voor alles wat verenigt en verheft.” En van de Volkskrant: “Een verrukkelijke romancyclus. Wie nu in deel 1 begint, krijgt er een vriend bij met wie hij het hele jaar onder de pannen is.”

De nieuwe Nederlandse uitgave van Jean-Christophe kan direct bij uitgeverij Meulenhoff worden besteld en is ook te koop via de boekhandel of online.  

Romain Rolland woonde en werkte in Parijs, Rome en Villeneuve (Zwitserland). Behalve schrijver van romans, toneelstukken en essays was deze Bourgondiër ook kunsthistoricus en musicus. Hij werd in 1866 geboren in Clamecy en verbleef tijdens zijn laatste levensjaren in Vézelay waar hij in 1944 overleed. Een aantal plaatsen in Bourgondië herinnert nog aan hem. In Clamecy is, deels in zijn geboortehuis, een Musée d’Art et d’Histoire (kunst- en historisch museum) ingericht. Zijn huis in Vézelay is tegenwoordig het Musée Zervos, en toont een mooie collectie moderne kunst van Picasso tot Giacometti. Het toeristenbureau van de Haut Nièvre biedt mooie wandelingen aan in de voetsporen van Romain Roland vanuit Brèves en Dornecy. Een andere wandelroute is in de voetsporen van Colas Breugnon, de hoofdpersoon uit één van zijn andere boeken. De schrijver had heel fijne herinneringen aan de vakanties die hij als kind bij zijn oma in Brèves, doorbracht op het platteland onder Clamecy en wilde daar worden begraven. Op het kerkhof van Brèves is zijn eenvoudige graf te bezoeken.

Deel 1: Jean-Christophe, Dageraad

In Jean-Christophe Krafft, een telg uit een muzikantenfamilie, ontluikt al heel vroeg een bijzondere gevoeligheid voor alle geluiden die hem omringen. Hij blijkt een wonderkind, wordt op zijn zevende aangesteld als hofpianist van het groothertogdom aan de Rijn waar hij opgroeit, en besluit dat hij een beroemd componist zal worden. Maar de armoede thuis en een driftige, drankzuchtige vader maken het leven voor hem niet gemakkelijk.

Als adolescent krijgt hij grote tegenslagen en verliezen te verwerken en wordt hij steeds weer pijnlijk geconfronteerd met de bekrompenheid en jaloezie van de mensen in zijn geboortestad. Zijn verlangen om naar het buitenland te vertrekken en zijn horizon te verbreden groeit, maar de zorg voor zijn moeder houdt hem tegen. Tot een gewelddadig incident hem geen keuze laat, en hij het land ontvlucht, met als bestemming Parijs.

In Jean-Christophe weet Romain Rolland met haarfijne observaties het Europa van het fin-de-siècle tot leven te wekken, en met zijn psychologische allure neemt hij de lezer mee in Jean-Christophes bewogen jeugd.

624 pagina’s: € 34,99 en als e-book € 19,99.

Deel 2: Jean-Christophe, In Parijs

Jean-Christophe heeft zich gevestigd in Parijs, waar hij naam hoopt te maken als componist. Maar in deze grote, onbekende stad verdwaalt hij in kringen van hele en halve artiesten, rijke snobs, oplichters en dames van plezier. Na een periode van armoede en miskenning, beseft hij, als hij uiteindelijk ziek wordt, dat hij zich beter kan begeven onder het gewone volk. Zijn ontmoeting met Olivier Jeannin markeert het begin van betere tijden. Olivier, een verfijnde, sensitieve Franse intellectueel en Jean-Christophe, een stoere, hartstochtelijke Duitser, vinden elkaar in vriendschap.

In Rollands tijd, waarin de naties van Europa lijnrecht tegenover elkaar stonden en met name Duitsland en Frankrijk gezworen vijanden waren, vormt deze opmerkelijke vriendschap een idealistisch uitgangspunt. In Jean-Christophe weet Romain Rolland met haarfijne observaties het Europa van het fin de siècle tot leven te wekken, en met zijn psychologische allure neemt hij de lezer mee in Jean-Christophes bewogen leven.

480 pagina’s: € 34,99 en als e-book € 19,99.

Deel 3: Jean-Christope, Het einde van een reis

Jean-Christophe voelt zich steeds beter op zijn plek in Parijs; als componist ontwikkelt hij zich verder en hij bouwt een naam op in gegoede kringen. Zijn goede vriend Olivier wijkt niet van zijn zijde; samen bezoeken ze geregeld muzikale avondjes. Op een van die soirees leert Jean-Christophe Grazia kennen, een gravin die zich opwerpt als zijn beschermvrouwe. Maar het zijn roerige tijden in Frankrijk, met veel sociale onrust, en wanneer de twee vrienden betrokken raken bij een revolutionair groepje, lopen de zaken uit de hand. Jean-Christophe moet na een gevecht in paniek vluchten naar Zwitserland. Pas daar verneemt hij het nieuws van het overlijden van zijn vriend bij hetzelfde gevecht.

In Zwitserland herstelt Jean-Christophe langzaam van zijn grote verdriet en zoekt hij troost in de muziek. De rust blijkt helaas van korte duur: de vrouw van zijn vriendelijke gastheer verleidt hem tot een affaire. Teleurgesteld in zichzelf probeert hij vervolgens vergetelheid te vinden in de eenzaamheid, hoog in de bergen. Tot hij zijn vroegere vriendin Grazia terugziet en toch weer durft te hopen op een gunstige wending van zijn lot.

544 pagina’: € 39,99 en als e-book € 19,99.