Geboorte Franse gastronomie

Jean Anthelme Brillat-Savarin, naar wie een beroemd kaasje is vernoemd, geldt als een van de grondleggers van de Franse Gastronomie. Kasteel Clos de Vougeot heeft een expositie aan hem gewijd.

Precies 200 jaar geleden publiceerde Jean Anthelme Brillat-Savarin zijn boek Physiologie du goût ou méditations de gastronomie transcendante dat in het Nederlands werd uitgebracht onder de titel “Het wezen van de smaak. Overpeinzingen van een 19^e-eeuwse fijnproever.” Dit boek wordt beschouwd als een van de fundamenten van de Franse gastronomie. Brillat-Savarin was een leermeester van smaak, de vader van de grote keuken die zich in de 19^e eeuw in Frankrijk ontwikkelde en daarna verspreidde over de rest van de wereld.

De gastronomie als levenskunst, zoals we die tegenwoordig kennen, is ooit uitgevonden en verspreid. Brillat-Savarin speelde daarin een belangrijke rol. Hij werd geboren in Belley (Ain) in een familie die al een lange lijn van juristen had voortgebracht en was parlementslid, rechter, dichter, essayist, getalenteerd musicus en polyglot. Naar zijn omgeving betoonde hij zich een loyale en gevoelige vriend. Ook was Brillat-Savarin een fijnproever met een encyclopedische kennis die, altijd nieuwsgierig, verder wilde gaan dan de gewoonten en conventies toelieten. Hij was veeleisend, onder andere wat betreft de kwaliteit en versheid van het eten, het mengen van smaken, wijn-spijscombinaties en de balans van maaltijden.

De expositie over deze gastronoom is in de voormalige slaapzaal van de monniken, de kleine kelder en in de oude keuken van het kasteel waarvan de inrichting voor deze gelegenheid is geïnspireerd op de keuken van het landhuis van Brillat-Savarin in Vieu-en-Valromey. Er is een reconstructie gemaakt van zijn moestuin. Tevens wordt een authentieke gietijzeren pan uit de 18^e eeuw van hem getoond die geldt als één van de eerste pannen voor snel koken onder druk. Zestien grote panelen, stillevens en manuscripten bieden inzicht in het leven van deze bekende gastronoom en zijn geschriften.

Zijn boek, waaraan hij 25 jaar heeft gewerkt, werd enkele maanden voordat hij overleed gepubliceerd en sloot aan bij een beweging die gaande was sinds de Franse revolutie: het goede en dure was niet langer voorbehouden aan de adel. De burgers wilden ook beschikken over de uiterlijke tekenen van prestige.

Behalve de 200^e verjaardag van het boek wordt met de expositie Brillat-Savarin ou la naissance de la gastronomie (Brillat-Savarin ofwel de geboorte van de gastronomie) ook de 270^e geboortedag van schrijver gevierd en wordt zijn 200^e sterfdag in 2026 herdacht.

De expositie is in het Frans en in het Engels. Clos de Vougeot is op werkdagen geopend van 10.00 tot 17.00 uur en in het weekend van 10.00 tot 18.00 uur. De toegang bedraagt € 12 per persoon. Rondleidingen zijn zowel in het Frans als Engels mogelijk. Zie voor tijden en toegangsprijzen de website van Clos de Vougeot.