18 november 2024

Bijzondere kerststallen uit Krakau

Tot 5 januari zijn in het Museum van Hiéron, in Paray-le-Monial, bijzondere kerststallen te zien uit het Poolse Krakau. Ze zijn eigendom van de verzamelaar Jean-Marie Légal. De traditioneel gemaakte kerststallen uit Krakau staan sinds 2018 op de UNESCO-lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid. De fabricage ervan is een dynamische en kleurrijke traditie.

De kerststallen, “szopka” genoemd, hebben een structuur van hout en karton. Ze worden versierd met gekleurd aluminiumfolie en soms ook met gebruikte snoepwikkels. Hun architectuur kan monumentale vormen aannemen. De makers laten zich vaak inspireren door historische monumenten uit Krakau. In de stallen plaatsen ze eventueel poppen, die legendarische of traditionele personages uit de Pools folklore voorstellen, en brengen ze verlichting aan.

De traditie gaat terug tot de 19e eeuw en dreigde aan het begin van de 20e eeuw te verdwijnen. De gemeente Krakau organiseerde in 1937 een grote wedstrijd om het oude gebruik nieuw leven in te blazen. Zo werd de “wedstrijdkerststal” gecreëerd. De poppen werden vervangen door vaste beeldjes van personages. Maar er zijn ook nog mensen, zoals Maciej Moszew, die mechanische kerststallen ontwerpen waarin de figuren zich kunnen verplaatsen. Sinds 1945 worden de makers elke eerste donderdag van december uitgenodigd om hun mooiste kunstwerken tentoon te stellen op het centrale plein van Krakau. De winnende creaties worden geëxposeerd in het historisch museum van de stad. Iedereen mag meedoen. Sommige vedetten hebben een eigen, herkenbare, stijl ontwikkeld.

De tentoonstelling in Paray-le-Monial is geopend van woensdag tot en met zondag van 10.00 tot 12.30 uur en van 14.00 tot 18.00 uur. In de kerstvakantie, van 21 december tot 5 januari dagelijks geopend, maar op 25 december en 1 januari gesloten. De toegang tot deze tentoonstelling is gratis.