Make ICI Morvan

Het kunstenaarsplaatsje Lormes, petite ville du futur (stadje van de toekomst), presenteert zichzelf als de ideale bestemming voor makers en dromers. Vlakbij de waterval van Narvau, in de wijk Quartier des Moulins waar vroeger de watermolens draaiden, werd eind september Make ICI Morvan geopend. Daar zijn enkele gloednieuwe werkplaatsen ingericht voor mensen die willen maken, leren en innoveren.

De plek is in eerste instantie bedoeld voor lokale handwerklieden, createurs en ondernemers. Hier huren, is voor hen veel goedkoper dan een eigen werkplaats. Los van de maandelijkse huur (€ 800 tot € 1.000 per maand) zou een eigen uitrusting met machines en gereedschappen hen al gauw € 30.000 kosten. Particuliere klussers mogen eveneens gebruik maken van de faciliteiten. Daarnaast staat ICI Morvan open voor zakelijke toeristen. Adjunct-directeur Anneleen Mengels, die enkele jaren geleden vanuit Vlaanderen naar de Morvan verhuisde, legt uit dat ICI Morvan ook op groepen is gericht: met hun eigen begeleider of cursusleider kunnen ze er terecht voor creatieve workshops, al dan niet met teambuilding, in een mooie groene omgeving. Voor de werkplaats, de gereedschappen, de slaapplekken en eventuele andere activiteiten of uitstapjes wordt gezorgd.

ICI Morvan bestaat uit een houtatelier, een keramiekatelier, een co-workruimte, Fablab, vergaderzalen, zes slaapkamers (12 bedden), 3 badkamers en een loft met keuken en living. In de werkplaatsen zijn de benodigde machines en gereedschappen aanwezig. De inrichting van de gebouwen is bedacht door een interieurarchitecte Claudia Leuchs uit Lormes. Zij koos enkel lokale materialen: de kasten zijn van een ter plekke werkende meubelmaker, de verlichting werd geleverd door een inwoner die van oude lampen weer nieuwe maakt, en de zithoek komt van een plaatselijke brocante. Het is de bedoeling om voor de maaltijden samen te werken met traiteurs en restaurants uit Lormes. Voor extra slaapplekken wordt verwezen naar de camping of gîtes verderop in het stadje. De insteek is dat de lokale ondernemers elkaar versterken.

Nu de werkplaatsen vrijwel klaar zijn en ICI Morvan formeel is geopend, verschuift de aandacht naar het opzetten van de opleidingen. Anneleen licht toe dat in april 2026 een eerste gecertificeerde opleiding wordt gehouden: “Gedurende vier weken behandelen we, fulltime, de modules houtbewerken voor degenen die er hun beroep van willen maken. Deze opleiding wordt gesubsidieerd om de drempel zo laag mogelijk te houden en bereidt de deelnemers voor op een officieel landelijk examen in juni. Via MAKE ICI wordt deze opleiding al een aantal jaren in Franse steden gegeven. Daarnaast gaan we ook andere cursussen en seminars ontwikkelen.”

ICI Morvan volgt het concept van MAKE ICI dat al in acht Franse steden draait. Het is bedacht om in te spelen op economische, ecologische en sociale vraagstukken zoals het vertrek van de maakindustrie naar het buitenland, de vergrijzing van ambachtslieden en de werkloosheid in Frankrijk. MAKE ICI wil nieuwe ondernemingen helpen om zichzelf te ontwikkelen. Afhankelijk van de locatie richt het zich op ambachtslieden (meubelmakers, slotenmakers, stoffeerders, juweliers, boekbinders); maak-ondernemers (architecten, decorateurs, art directors, creatieve professionals, meubelontwerpers, interieurontwerpers, digitale producenten); mensen in opleiding of heropleiding; en studenten design of kunst.

In Lormes kunnen zowel studerende als gevestigde kunstenaars bij ICI Morvan terecht. “De grens tussen ambachtslieden en kunstenaars is vaak dun,” verduidelijkt Anneleen. “Het werk van een meubelmaker kan ook kunst zijn. Kunstenaars zonder ondernemingsnummer kunnen, net als particulieren, Vriend van ICI Morvan worden. Dat biedt hen binnenkort de mogelijkheid om hier op bepaalde dagen te komen werken. Bij MAKE ICI ligt de focus op het produceren als beroep maar daar komt ook een creatieve factor bij kijken. Het karakter van kunst is bij ICI Morvan waarschijnlijk wat sterker aanwezig dan elders door de vele kunstenaars die in Lormes wonen.”

Het concept van MAKE ICI wordt nu voor het eerst op het platteland toegepast. Lormes, met nog geen 1.500 inwoners wil een uitstraling die heel ruim gaat “Voor cursussen werven we ook in Parijs en Lyon en eigenlijk in heel Europa, verklaart Anneleen. We hebben het voordeel dat deze werkplek aan een prachtig natuurgebied ligt.” Met een oppervlakte van 700 m2, is dit één van de kleinere MAKE Ici locaties. ICI Morvan heeft, voor de uitbreiding van de houtwerkplaats, al een oogje op een aangrenzend pand dat binnenkort waarschijnlijk beschikbaar komt. Een metaalwerkplaats staat eveneens op het verlanglijstje, maar daarvoor is in het Quartier des Moulins geen plek. Door samenwerking te zoeken met de sociale werkplaats van de gemeente kan die wens misschien in de toekomst worden vervuld.

Burgemeester Christian Paul is blij met ICI Morvan. Hij verklaarde in een persbericht dat Lormes altijd een gastvrije stad is geweest. De inwoners staan open voor sociale en economische innovatie en dit project, dat nieuwe professionals en hun gezinnen zal aantrekken, draagt bij aan revitalisering. “Het is de bedoeling om gevestigde en nieuwe ambachtslieden in contact te brengen met elkaar en met andere economische en maatschappelijke stakeholders in Bourgondië. Dit is een streek met uitmuntende ambachten. ICI Morvan speelt een rol in de transitie die ze ondergaan: het biedt gastvrijheid aan de traditionele en de toekomstige ambachten. Met nieuwe, meer verantwoorde productiemethoden, stelt het lokale handwerklieden in staat om te moderniseren. Bovendien verlaagt ICI Morvan, door werkplaatsen en machines te bundelen, de instapkosten voor professionals in deze sector,” aldus de burgemeester.