Bourgondië telt honderden houders van koeien, geiten en schapen die zelf op hun eigen boerderij de heerlijkste kazen maken. Eind mei was het jaarlijkse Concours waarmee gouden, zilveren en bronzen medailles te winnen vielen.
Opzet is niet dat er één kaasje als de grote winnaar wordt geselecteerd. In principe kunnen ze allemaal een gouden medaille behalen, mits er voldoende punten worden gescoord op elk van de drie criteria. Dat zijn het uiterlijk (vorm en korst), de body (aansnijden, structuur, textuur), alsmede de geur en smaak. Dat laatste criterium weegt veruit het zwaarste.
Het maximum aantal punten is 20. Een score van 16 tot en met 20 levert goud op; 14 tot 16 punten betekent zilver en 12 tot 14 punten leidt tot brons. De kazen die lager scoren, krijgen geen medaille.
Het Concours is exclusief voor de boeren die zelf kaas maken van de melk van hun eigen vee. Dus niet voor de ambachtelijke kaasmakers die, vaak op een iets grotere schaal, melk van andere boeren verwerken en evenmin voor de industriële kaasmakers.
Veel geitenkaasjes
De organisatie van het Concours ligt bij de Chambres d’agriculture
(Landbouwkamers) van de vier departementen. Dit keer vond het plaats in de Yonne, in de refter van de Saint-Germain abdij in Auxerre, en was het gekoppeld aan het jaarlijkse wijnfeest Fleurs de Vigne.
Deborah Colard en Laetitia Le Breton Grolier, van de Landbouwkamer van de Yonne zien binnen hun departement dat steeds meer jongeren, en vooral vrouwen, ervoor kiezen om zelf kaas te gaan maken. Opvallend is bovendien dat de meesten zich toeleggen op het houden van melkgeiten. Die voorkeur kwam ook tot uitdrukking in het relatief grote aantal geitenkaasjes dat meedeed aan het Concours.
Het best vertegenwoordigd was het departement Saône-et-Loire met 27 producenten (93 kazen). Daarna volgde de Yonne met 19 producenten (69 kazen). Uit de Nièvre hadden zich 11 producenten gemeld (37 kazen) en uit de Côte-d’Or 5 producenten (21 kazen).
In totaal beoordeelden de juryleden 220 inzendingen van 62 producenten in 22 categorieën. Voor sommige, waaronder de Chaource en Epoisses, was het aantal inzendingen te klein om mee te kunnen doen.
Direct op de boerderij te koop
De boerenkazen zijn doorgaans direct op de boerderij te koop. Daarnaast staan de kaasboerinnen vaak op markten en leveren ze aan restaurants. Zeker voor degenen die in het noorden van Bourgondië zijn gevestigd, is de weg naar Parijs kort. Daar vinden ze enorme afzetmogelijkheden. Hun aanbod sluit aan bij de toenemende vraag naar lokale producten. De meesten kiezen echter niet voor een bio-label. Volgens Deborah werken ze in de praktijk meestal wel biologisch, maar willen ze de vrijheid houden om daar in kritieke of extreme situaties van af te kunnen wijken.
Wie de lekkerste boerenkaasjes van Bourgondië wil keuren, vindt hierna een overzicht van de dit jaar toegekende gouden medailles. De boerderijen hebben vaste verkoopmomenten, maar het is handig om van tevoren even te checken of er dan daadwerkelijk iemand aanwezig is. Het zijn kleine bedrijfjes en soms kan er weleens iets urgents tussendoor komen.
Gouden medailles Saône-et-Loire
Gouden medailles Yonne
Gouden medailles Nièvre
Gouden medailles Côte-d’Or
De complete medaillelijst, inclusief het zilver en het brons, is hieronder te downloaden.